Quỹ bảo hiểm thất nghiệp: Bảo đảm cân đối trong ngắn hạn và trung hạn

  • 21/01/2021
  • 3433

Ông Đào Duy Hiện - Phó Trưởng ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết, với số kết dư quỹ bảo hiểm thất nghiệp như hiện nay, nếu người hưởng bảo hiểm thất nghiệp vẫn tăng do tình hình dịch bệnh thì quỹ vẫn bảo đảm cân đối được trong ngắn hạn và trung hạn.

bh

Người lao động tìm hiểu chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp tại một trung tâm hỗ trợ việc làm tại Nghệ An.

Số chi trả bảo hiểm thất nghiệp ngày càng tăng

Từ năm 2009 - năm bắt đầu triển khai thực hiện bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đến nay, số người lao động tham gia BHTN đều gia tăng hằng năm. Cụ thể, năm 2009, mới chỉ có hơn 5,9 triệu người tham gia BHTN thì tới năm 2015 (năm đầu tiên Luật Việc làm có hiệu lực) đã có trên 10,3 triệu người tham gia, đến đến hết năm 2020 số người tham gia BHTN đã đạt mốc trên 13,3 triệu, chiếm khoảng 27,4% lực lượng lao động trong độ tuổi.

Cùng với sự gia tăng về người tham gia, số người được hưởng chế độ BHTN cũng tăng lên hằng năm, dẫn đến tổng chi cho các chế độ BHTN cũng tăng. Theo thống kê, năm 2010, tổng chi các chế độ BHTN là 457,1 tỷ đồng thì đến năm 2014 là 3.911,1 tỷ đồng, tăng gấp 10 lần so với năm 2011. Từ khi Luật Việc làm có hiệu lực, với việc thay đổi cách tính thời gian hưởng BHTN, số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp giai đoạn 2015 - 2018 tăng ổn định với tỷ lệ bình quân là 12,5%. Hiện tại, tổng số người được chi trả trợ cấp thất nghiệp hàng tháng gần 5,7 triệu người với số tiền trên 52.000 tỷ đồng; tổng số người hưởng được hỗ trợ học nghề trên 200.000 người với số tiền 408 tỷ đồng; quỹ BHTN cũng chi trả tiền đóng BHYT cho người hưởng trợ cấp thất nghiệp với khoảng 2.400 tỷ đồng.

Nếu như trước đây, do thời gian hưởng ngắn, số chi các chế độ BHTN so với số thu BHTN những năm đầu chỉ giao động khoảng dưới 30%. Tuy nhiên, trong những năm gần đây tỷ lệ này bắt đầu gia tăng, năm 2015 là 52% trở lên thì đến năm 2019 tỷ lệ này là 70%. Đặc biệt, những tháng đầu năm 2020 do ảnh hưởng của dịch Covid-19, số lao động mất việc làm tăng và quỹ BHTN cũng thực hiện được vai trò “giá đỡ”, giúp đảm bảo nguồn thu nhập ổn định cho người lao động không có việc làm… với tỷ lệ hưởng lên tới 90% so với số thu. 

Ông Đào Duy Hiện cho biết, đến hết 31/12/2020, số người thất nghiệp được trợ cấp đạt khoảng 1,03 triệu người, tăng khoảng 24% so với cùng kỳ năm 2019. Số chi trả BHTN 2020 đạt 16 nghìn tỷ đồng, tăng so với cùng kỳ khoảng 33%. Như vậy, với vai trò quan trọng, chính sách BHTN đã giúp bảo đảm phần nào đời sống của một bộ phận người lao động và gia đình của họ trong dịch bệnh, góp phần ổn định kinh tế của đất nước.

Quỹ bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn

Tình hình dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp và ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội lâu dài, số người hưởng BHTN có thể vẫn tăng ít nhất là trong thời gian trước mắt. Nhiều ý kiến lo ngại sẽ có những nguy cơ về mất cấn đối thu chi quỹ BHTN trong ngắn và trung hạn. Tuy nhiên, theo ông Đào Duy Hiện, với số kết dư quỹ BHTN theo quy định như hiện nay, trong thời gian tới, nếu tình huống người hưởng BHTN vẫn tăng do tình hình dịch bệnh, thì quỹ vẫn bảo đảm cân đối được trong ngắn hạn và trung hạn.

Theo đánh giá tại Báo cáo thẩm tra việc quản lý và sử dụng quỹ BHXH, BHTN hàng năm của Uỷ ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, số phát sinh tăng quỹ BHTN trong các năm đều tăng lên. Cụ thể, năm 2017, kết dư BHTN là 67.320 tỷ đồng, tăng 9.038 tỷ đồng so với năm 2016; năm 2018 là 79.073 tỷ đồng; năm 2019 là 84.000 tỷ đồng và năm 2020, quỹ BHTN vẫn đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, đến năm 2021 dự kiến số chi BHTN sẽ tiếp tục tăng hơn năm 2020 do độ trễ nhất định của chính sách.

Ông Đào Duy Hiện cho biết, về quản lý và sử dụng quỹ BHTN đã được quy định rõ trong Luật Việc làm. Trong đó, được sử dụng chi trả các chế độ BHTN, hỗ trợ học nghề, hỗ trợ tư vấn giới thiệu việc làm, đóng BHYT cho người hưởng BHTN, chi phí quản lý được thực hiện theo Luật BHXH, đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng quỹ. Hoạt động đầu tư quỹ BHTN được thực hiện bảo đảm nguyên tắc an toàn, hiệu quả, thu hồi được khi cần thiết, thông qua các hình thức mua tín phiếu, trái phiếu, đầu tư vào các dự án quan trọng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, cho Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng thương mại do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ vay. 

Theo ông Hiện, số dư quỹ BHTN hiện nay lớn, lý do vì thời gian đầu chỉ có thu, chưa có chi trả. Trong 5 năm đầu thực hiện chính sách, số người hưởng còn thấp, trong khi hỗ trợ hằng năm vào quỹ là 1% tiền lương người lao động. Trong khi đó, mới chỉ thực hiện chi trả chế độ trợ cấp và hỗ trợ học nghề, các chế độ còn lại phát sinh ít. Ông Hiện cũng cho biết, Luật Việc làm điều chỉnh quy định hưởng trợ cấp cho người thất nghiệp. Đồng thời, Nghị quyết số 28 định hướng sửa đổi Luật Việc làm theo hướng tăng cường hỗ trợ phòng ngừa thất nghiệp cho người lao động. Vì vậy, trong tương lai, quỹ BHTN sẽ được sử dụng hiệu quả hơn, không còn tình trạng kết dư lớn như hiện nay, đảm bảo mục tiêu hỗ trợ phòng ngừa thất nghiệp.

Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp được hình thành từ các khoản đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động, Nhà nước hỗ trợ do ngân sách trung ương đảm bảo; từ tiền sinh lời của hoạt động đầu tư quỹ và các nguồn thu hợp pháp khác. Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp sử dụng vào các mục đích như: chi trả trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động; hỗ trợ học nghề; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; đóng bảo hiểm y tế cho người hưởng trợ cấp thất nghiệp. 

Theo:http://thoibaotaichinhvietnam.vn